Baarmoederhalskanker wordt vrijwel altijd veroorzaakt door het Humaan Papilloma Virus (HPV). Via cytologisch onderzoek van het uitstrijkje kunnen afwijkingen op celniveau worden gevonden. Als het een geringe afwijking betreft (PAP2 of PAP3a1) dan wordt er een HPV-test uitgevoerd. Is de HPV-test positief dan wordt de vrouw doorverwezen naar de gynaecoloog. Is de HPV-test negatief dan zal de vrouw meestal na zes maanden opnieuw een uitstrijkje moeten laten maken. Is de uitslag van het vervolgonderzoek PAP1, dan wil dat zeggen dat het risico op baarmoederhalskanker is geweken.

Echter, bij gelijk gebleven of toegenomen cytologische afwijkingen wordt de vrouw doorverwezen naar de gynaecoloog. Dit is ook het geval als de cytologische afwijkingen direct al in het eerste onderzoek ernstiger zijn (PAP3a2 of hoger).

De afdeling Cytologie van LabPON voerde tot 1 januari 2017 het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker uit en onderzoekt daarnaast bijna 8.000 indicatieve cervixuitstrijkjes per jaar. Meestal gaat het om een gunstige uitslag (PAP1), maar in 5 tot 10 procent van de gevallen worden cytologische afwijkingen gevonden.

Op jaarbasis worden circa 6.000 HPV-testen uitgevoerd, niet alleen als triage bij het vervolgonderzoek, maar ook na behandeling door de gynaecoloog, om vast te stellen of de HPV-infectie is geklaard. De HPV-test wordt altijd op medische indicatie uitgevoerd. De kosten worden in rekening gebracht bij de zorgverzekering en worden mogelijk verrekend met het eigen risico van de cliënt. Voor informatie over tarieven zie tarieven 1e lijn.

Voor het landelijke bevolkingsonderzoek op baarmoederhalskanker verwijzen we u naar de website van het RIVM.